متاورس چیست؟ — Metaverse

از زمانی که فیسبوک در ۲۸ اکتبر ۲۰۲۱ به متا تغییر نام داد، آن مفهوم مبهم متاورس که الهام‌بخش نام جدید بود، موضوع داغ بحث‌ها شده است.

اگرچه ممکن است به نظر برسد که متاورس محصول جاه طلبی وحشیانه متا است، اما اصلاً اینطور نیست. برخی استدلال می‌کنند که مارک زاکربرگ زمان زیادی را صرف توصیف در طول کنفرانس Connect ۲۰۲۱ کرده است، در حالی که برخی دیگر آن را تکامل بعدی اینترنت می‌دانند که به عنوان Web۳ یا Web ۳. ۰ شناخته می‌شود.

تقریبا صحبت در مورد معنای «متاورس» کمی شبیه به بحث در مورد معنای «اینترنت» در دهه ۱۹۷۰ است.

و تا حدی به این دلیل است که متاورس برای افراد مختلف معنای متفاوتی دارد، و همچنین به این دلیل است که خطوط بین دنیای مجازی و واقعیت فراتر از شناخت محو شده اند.

متاورس چیست و مفهوم آن از کجا آمده است؟

اصطلاح متاورس را برای اولین‌بار می‌توان به Neal Stephenson و رمان سایبرپانک – دیستوپیایی‌اش به نام Snow Crash، پی برد. این رمان در سال ۱۹۹۲ منتشر شد و به همراه رمان نورومنسر اثر ویلئام گیبسون، که فضای داده واقعیت مجازی به نام ماتریس را توصیف می‌کند، به عنوان یکی از معیار این ژانر در نظر گرفته می‌شود.

متاورس در Snow Crash یک فضای واقعیت مجازی سه بعدی است که از طریق پایانه‌های شخصی و عینک‌های واقعیت مجازی قابل دسترسی است که شباهت‌های زیادی با Oculus Quest و سایر هدست‌های VR دارد. این فضای سه بعدی در نظر کاربران خود به عنوان یک محیط شهری ایجاد شده در امتداد جاده‌ای به عرض صد متر که خیابان به نظر می‌رسد.

ریشه‌یابی از ویکی‌پدیا: متاورس از دو واژهٔ “مِتا” (Meta) به معنی فراتر و “یونیورس” (Universe) به معنی جهان تشکیل شده. در کل، معنی واژهٔ متاورس، “فرا جهان” (Metaverse) است. نیل استیونسن (Neal Stephenson) اولین بار در کتاب خود به نام سقوط برف (Snow Crash) در سال ۱۹۹۲ از واژه متاورس استفاده و آن را یک دنیای مجازی سه بعدی متشکل از آواتار مردمان واقعی توصیف کرد. در این داستان، دو نفر راننده تحویل کالا برای نجات خود از یک ویران‌شهر سرمایه‌داری، در دنیای متاورس سفر می‌کنند.

نیل استفنسون می‌نویسد:

مانند هر مکان در واقعیت، خیابان در معرض توسعه است. توسعه‌دهندگان می‌توانند خیابان‌های کوچک خود را با تغذیه از خیابان اصلی بسازند. آن‌ها می‌توانند ساختمان‌ها، پارک‌ها، تابلو‌ها و همچنین چیز‌هایی بسازند که در واقعیت وجود ندارند، مانند نمایش‌های نوری وسیع در بالای سر، محله‌های خاصی که قوانین فضا-زمان سه‌بعدی در آن نادیده گرفته می‌شود، و مردم می‌توانند به مناطق آزاد از نظر جنگ بروند، تا همدیگر را بکشند.

اگر دیدگاه استفنسون از متاورس آشنا به نظر می‌رسد، به این دلیل است که بازی‌های آنلاین چندنفره انبوه (MMOG یا معمولاً MMOs) بسیاری از ویژگی‌های آن را به اشتراک می‌گذارند. به عنوان مثال، در Second Life (منتشر شده در سال ۲۰۰۳)، کاربران می‌توانند آواتار‌های واقعی را سفارشی کنند، با دیگر بازیکنان ملاقات کنند، آیتم‌های مجازی ایجاد کنند، دارایی مجازی داشته باشند و کالا‌ها و خدمات را مبادله کنند.

تجربیات مجازی مانند زندگی دوم را می‌توان به عنوان پیش-متاورس توصیف کرد. چرا پیش؟ زیرا آن‌ها در حالت ایزوله وجود دارند و هر یک جزیره دیجیتالی هستند که ساکنان و دارایی‌های مجازی آن‌ها هرگز آن را ترک نمی‌کنند. متاوریستی که مارک زاکربرگ می‌خواهد ایجاد کند، یک تجربه مجازی بزرگ نیست، بلکه نسخه بعدی اینترنت است.

“ما از دسکتاپ به وب و سپس به موبایل رسیده‌ایم، از متن به عکس و به ویدیو.” زاکربرگ در نامه‌ای اخیر به کارمندانش می‌نویسد، “پلتفرم بعدی حتی فراگیرتر خواهد بود—یک اینترنت تجسمی که نه فقط نگاه کردن در آن بلکه درحال تجربه کردن هستید. ما این را متاورس مینامیم و هر محصولی که می سازیم را تحت تاثیر قرار می دهد.”

آیا متاورس از قبل وجود دارد؟

اگر قرار است متاورس به یک اینترنت متجسم تبدیل شود، پس باید ویژگی های خاصی داشته باشد که آن را از تجربیات واقعیت مجازی ایزوله مانند Second Life جدا کند.

Matthew Ball سرمایه‌دار خطرپذیر، در وب‌سایت خود توضیح می‌دهد:

متاورس یک شبکه به طور انبوه مقیاس‌پذیر و تعامل‌پذیری از جهان‌های مجازی سه‌بعدی بلادرنگ است که می‌توان به طور همزمان و مداوم توسط تعداد بسیار نامحدودی از کاربران با حس حضور فردی تجربه کرد. و با تداوم داده‌هایی مانند هویت، تاریخ، حقوق، ‌اشیاء، ارتباطات و پرداخت‌ها تجربه شود.

بیایید ویژگی های متاورس را با وضوح بهتری فهرست کنیم:

• به طور انبوه مقیاس‌پذیر
• تعامل‌پذیری
• در زمان واقعی ارائه شده است
• رندر شده در زمان واقعی (Real-time rendered)
• دنیای مجازی سه بعدی
• همگام (Synchronous)
• مداوم (Persistent)
• تعداد نامحدود کاربر
• حس حضور فردی
• تداوم داده ها

Metaverse: یک نمونه جزئی پیشرو

در عمل، متاورس زمانی وجود خواهد داشت که کاربر بتواند وارد یک مرکز خرید مجازی بزرگ شود که به اندازه فضای مجازی می تواند توسط افراد زیادی تجربه شود، یک کالای دیجیتال منحصر به فرد را خریداری کند و سپس همان کالای دیجیتالی را چند هفته بعد در داخل آن بفروشد. یک دنیای مجازی کاملاً متفاوت — یا شاید در توییتر، eBay یا OpenSea.

برخی ممکن است بگویند، یک دقیقه صبر کنید. من این فیلم را دیده‌ام.

فیلم Ready Player One که ابتدا کتابی بود توسط ارنست کلین نوشته شد و توسط Random House در سال 2011 منتشر شد، توسط استیون اسپیلبرگ کارگردانی شد و ممکن است بهترین نمونه تصویری که در حال حاضر از نظر مفهومی شبیه متاورس است می‌باشد.

با این حال، این فیلم تفاوت‌های اساسی با دیدگاه‌های کارشناسان درباره متاورسی که به زودی عرضه می‌شود، دارد، از جمله اینکه تنها یک پلتفرم اصلی در فیلم وجود دارد، Oasis، متاورسی که توسط شرکت بازی‌سازی تخیلی Gregarious Games ساخته شده است. تفاوت عمده دیگر استفاده اصلی از سخت‌افزار VR برای تعامل در فیلم متاورس است، زیرا برخی از کارشناسان معتقدند که واقعیت مجازی (VR) در مقایسه با سخت‌افزار AR (که در فیلم بر آن تأکید نشده است) استفاده کلی کمتری خواهد داشت.

چه چیزی به متاورس قدرت خواهد داد؟

متاورس توسط اشکال متنوعی از فناوری مانند زیرساخت‌های ابری، ابزار‌های نرم‌افزاری، پلتفرم‌ها، برنامه‌های کاربردی، محتوای تولید شده توسط کاربر و سخت‌افزار هدایت می‌شود. علاوه بر الزامات فنی، متاورس شامل تجربیات کاربری مختلفی از جمله، اما نه محدود به، سرگرمی، بازی، تجارت، تعاملات اجتماعی، آموزش و تحقیق خواهد بود.

متاورس چه زمانی می‌رسد؟

سؤال این است که چقدر طول می‌کشد تا از پیش متاور‌س‌های مختلف به سمت متاورس‌های بزرگ حرکت کنیم؟ مارک زاکربرگ معتقد است که تا پایان دهه رخ خواهد داد، اما خیلی زودتر از این همچنین می‌تواند اتفاق بیفتد زیرا عناصر اساسی در حال حاضر وجود دارند.
زیرساختی که پشت اینترنت امروزی هست اجازه می‌دهد تا تعداد زیادی از مردم در محیط‌های مجازی جمع شوند، مانند زمانی که بیش از 12.3 میلیون بازیکن برای یک کنسرت VR در Fortnite با حضور تراویس اسکات شرکت کردند. این زیرساخت فعلی بسیار چشمگیر است، اما احتمالاً از نظر کارشناسان صنعت متاورس، باید بیشتر تکامل یابد.

ما همچنین سخت‌افزاری برای ارائه محیط‌های مجازی واقعی و آواتار‌ها به صورت سه بعدی داریم. متا مالک اصلی تولید‌کننده هدست‌های واقعیت مجازی، Oculus است. مایکروسافت از موارد استفاده سازمانی مختلف با عینک‌های هوشمند واقعیت ترکیبی هولولنز از اولین عرضه‌اش در سال ۲۰۱۶ پشتیبانی کرده است. علاوه بر این، شایعه شده است که اپل هدست‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی خود را در سال ۲۰۲۲ عرضه خواهد کرد. HTC، Pico، MagicLeap و سایر تولیدکنندگان به سرعت در حال پیشرفت هستند. پلتفرم‌های سخت‌افزاری مختلف، در حالی که معماری‌های فناوری آبشار بار‌های محاسباتی مختلف را در زیرساخت‌های سرور بک‌اند به دستگاه‌های لبه منتقل می‌کنند.

Furioos یونیتی یک نمونه بارز از استریم محیط‌های سه‌بعدی کاملاً تعاملی است که در آن فشار سنگین رندر کردن محیط‌ها توسط زیرساخت سرور GPU مقیاس‌پذیر خودکار آن‌ها انجام می‌شود. متاورس یک تجربه محاسباتی فراگیر خواهد بود که در آن کاربران می‌توانند از دستگاه‌های سنتی مانند رایانه‌ها و دستگاه‌های تلفن همراه استفاده کنند و در عین حال تجربه خود را با ابزار‌های پوشیدنی همهجانبه AR و VR افزایش دهند.

در نهایت، همان فناوری‌های نوآورانه‌ای که از زمان پیدایش شبکه بیت‌کوین در ژانویه ۲۰۰۹، صنعت خدمات مالی را مختل کرده‌اند، می‌توانند برای فعال کردن تداوم داده‌ها در متاورس استفاده شوند. NFT‌ها یا توکن‌های غیرقابل تعویض، نمونه‌ای عالی از این است که چگونه می‌توان از فناوری بلاک چین برای تأیید مالکیت دارایی‌های دیجیتال استفاده کرد و در حال حاضر پلتفرم‌های واقعیت مجازی سه بعدی وجود دارند که از آن‌ها بهره می‌برند.

NFT ها

مارک پتیت، معاون و مدیر کل Unreal Engine در EPIC Games، اخیراً در مصاحبه‌ای اظهار داشت که متاورس به «جهان‌های مجازی مشترکی که پایداری را در خود جای داده است» نیاز دارد. این بدان معناست که برای یک تجربه مشتری‌ایده‌آل، کاربر باید بتواند با وسایل دیجیتال خود از جهانی به جهان دیگر حرکت کند. نمونه‌ای از آن این است که کفش‌های NFT کاربر که در آینده از نایک خریداری می‌شوند، برای استفاده از آواتار در پلتفرم Meta’s Horizon در دسترس خواهند بود و همچنین در سایر دنیای مجازی مانند آنچه در Fortnite و Minecraft وجود دارد.

Decentraland

مثال دیگر، Decentraland، یک دنیای کاملاً غیر متمرکز است که هیچ رهبری مرکزی ندارد. جهان بر اساس بلاک چین اتریوم است و توسط یک سازمان مستقل غیرمتمرکز کنترل می‌شود. از طریق این سازماندهی و رای‌گیری، بازیکنان می‌توانند سیاست‌هایی را که تعیین‌کننده نحوه رفتار جهان است، کنترل کنند. Decentraland همچنین دارای ارز غیرمتمرکز خود، MANA است که می‌تواند در صرافی‌های ارز‌های دیجیتال با ارز‌های دیگر مبادله شود.

در آینده، Decentraland می‌تواند یکی از بسیاری از جهان‌های غیرمتمرکز باشد که بخشی از متاورس را تشکیل می‌دهند، با دارایی‌های دیجیتال و ارز‌ها که بین آن‌ها جریان دارند، همان‌طور که پول‌های واقعی و کالا‌های فیزیکی توسط افرادی که در کشور‌های مختلف زندگی می‌کنند در دنیای واقعی رد و بدل می‌شوند.

سخن پایانی

در حالی که هیچ کس مالک متاورس نیست – درست مثل کسی که امروز صاحب اینترنت نیست – قطعاً بازیگران مهم زیادی در این فضا وجود خواهند داشت و شرکت‌هایی مانند متا، مایکروسافت، یونیتی، اپیک گیمز، روبلکس، و دیگران می‌خواهند در میان آن‌ها حضور داشته باشند. به همین دلیل است که آن‌ها میلیارد‌ها دلار برای تحقق رویای علمی تخیلی سرمایه‌گذاری می‌کنند.

متاورس تنها‌ ایده‌ای است که اولین بار توسط نویسنده علمی تخیلی نیل استفنسون در رمان Snow Crash توصیف شد. به زودی، ممکن است به واقعیت تبدیل شود، زیرا بسیاری از شرکت‌های بزرگ فناوری شرط می‌بندند که به اندازه اینترنت امروزی – اگر بزرگ‌تر نباشد – خواهد بود. هرکسی که نمی‌خواهد منتظر تجربیات مجازی فردی باشد تا دنیای عظیمی از جهان‌ها را تشکیل دهد، می‌تواند به پلتفرم‌هایی مانند Decentraland، Horizon Workrooms، یا Roblox بپیوندد تا حداقل‌ایده‌ای از آینده احتمالی داشته باشد.